लाहोर। पाकिस्तानमा पहिलो पटक कृतिम बर्षा गराइएको छ । प्रान्तीय सरकारका अनुसार लाहोरको मेगासिटीमा प्रदूषणको खतरनाक स्तरसँग लड्न पाकिस्तानमा पहिलो पटक कृत्रिम वर्षाको प्रयोग गरिएको हो ।
क्लाउड– सीडिङ उपकरणले सुसज्जित विमानहरू शनिबार पूर्वी शहरमा उडाइएको थियो । वायु प्रदूषणको लागि विश्वव्यापी रूपमा सबैभन्दा खराब स्थानहरू मध्ये एक हो, जहाँ ती बिमान उडाइएको थियो । ‘जसका कारण लाहोरको कम्तिमा १० क्षेत्रमा चिसो बढेको छ,’ पञ्जाबका कार्यवाहक मुख्यमन्त्री मोहसिन नक्वीले पत्रकारहरूलाई भने, ‘अधिकारीहरूले १५ किलोमिटरको दायरामा कृत्रिम वर्षाको प्रभावको अनुगमन गरिरहेका छन्।’
लाहोरमा हावाको गुणस्तर विगत केही हप्ताहरूमा विशेष गरी खराब भएको छ र पञ्जाब सरकारले हावाको गुणस्तर सुधार गर्न मद्दत गर्नका लागि व्यवसायहरू चाँडै बन्द गर्ने र विद्यालयहरू दुई थप दिनको लागि बन्द राख्ने जस्ता धेरै रणनीतिहरू प्रयोग गरे पनि कुनै काम भइरहेको थिएन। ‘तर, ती उपहार संयुक्त अरब इमिरेट्सद्वारा प्रदान गरिएको थियो,’ नक्वीले भने, ‘युएईका टोलीहरू दुईवटा विमानसहित १० देखि १२ दिन अघि यहाँ आइपुगेका थिए। तिनीहरूले वर्षा सिर्जना गर्न ४८ फ्लेयर प्रयोग गरे,’ उनले भने। नक्वीले भने कि टोलीले शनिबार रातिसम्म प्रयोगको प्रभावको मूल्याङ्कन गर्न सक्षम हुनेछ।
युएईले बढ्दो रूपमा क्लाउड सीडिङ प्रयोग गरेको छ, कहिलेकाहीँ कृत्रिम वर्षा वा ब्लु स्कीइङ भनेर चिनिन्छ, देशको सुख्खा विस्तारमा वर्षा सिर्जना गर्न यो प्रयोग गर्दै आएको छ । क्लाउड–सिडिङ प्रक्रियामा, सिल्भर आयोडाइड, एक पहेंलो नुन, एसीटोनको साथ कम्पाउन्डमा बादलमा जलाइन्छ ताकि कन्डेन्सेसनलाई वर्षाको रूपमा धर्तीमा झारिन्छ । नक्वीले संयुक्त राज्य अमेरिका, चीन र भारत लगायत दर्जनौं देशहरूमा प्रयोग भइसकेको जनाए ।
