भारतीय विदेश मन्त्री एस जयशंकरले भगवान बुद्धलाई महान् भारतीय भनेपछि नेपालमा उनको अभिव्यक्तिको विरोध भएको छ।
आजमात्रै प्रमुख प्रतिपक्षी नेपाली कांग्रेस र सत्तारूढ नेपाल कम्युनिष्ट पार्टीका नेताहरूले जयशंकरको भनाइ तथ्यहीन र आपत्तिजनक रहेको बताएका छन्।
भारतीय विदेशमन्त्रीको उक्त अभिव्यक्तिबारे राखिएको जिज्ञासामा परराष्ट्र मन्त्रालयले यो विवादको विषय नै नभएको बताएको छ।
गौतम बुद्ध नेपालमा जन्मिएका हुन् भन्ने ऐतिहासिक र पुरातात्विक प्रमाणका आधारमा स्थापित कुरा हो। बुद्धको जन्मभूमि बुद्धिज्मको उदगम थलो लुम्बिनी युनेस्कोको सम्पदा सूचीमा छ,परराष्ट्र मन्त्रालयको विज्ञप्तिमा भनिएको छ,सन् २०१४ मा भारतीय प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीले नेपाल भ्रमणका क्रममा यहाँको संसदलाई सम्बोधन गर्दै नेपाल विश्वमा शान्तिका दूत गौतम बुद्धको देश भएको बताउनु भएको थियो।
परराष्ट्रले नेपालबाट विश्वका विभिन्न मुलुकमा बुद्धिज्म फैलिएको उल्लेख गर्दै तर बुद्ध कहा जन्मेका हुन् भन्ने कुराचाहिँ विवादको विषय नभएको स्पष्ट पारेको छ।
यो कुरा शंका र विवादभन्दा पर छ त्यसैले यो बहसको विषय हुन सक्दैन। सारा अन्तर्राष्ट्रिय समूदाय विषयमा जानकार छ,परराष्ट्रले भनेको छ।
यसअघि भारतीय विदेश मन्त्री एस जयशंकरले भगवान् गौतम बुद्ध महान भारतीय भएको बताएका थिए।
कन्फेडेरेसन अफ इन्डियन इन्डस्ट्रिजले गरेको भर्चुअल अन्तर्क्रिया कार्यक्रममा बोल्दै विदेशमन्त्री जयशंकरले संसारले सम्झिने दुई महान् भारतीयमा गौतम बुद्ध र महात्मा गान्धी रहेको बताएका हुन्।
अन्तर्क्रियाका क्रमा प्रश्नकर्ताले उनलाई पूर्वअमेरिकी राष्ट्रपति जिम्मी कार्टरजस्तै राष्ट्रिय स्वार्थलाई भन्दा विश्वव्यापी मान्यतालाई अघि राख्ने नेतृत्व भारतीय विदेश नीतिमा छ? भनेर सोधेका थिए।
जवाफ जयशंकरले आफूले कार्टरभन्दा झन् राम्रो उदाहरण आफूले दिने बताए।
म हाम्रै इतिहासबाट दुई उदाहरण दिन चाहन्छु। अहिलेसम्मका दुई जना महान भारतीय को हुन्? जसलाई तपाईं सम्झन सक्नुहुन्छ?,जयशंकरले भने,म भन्छु, एक जना गौतम बुद्ध हुन्। र अर्का महात्मा गान्धी हुन्। उनीहरू तपाईं हामीजस्ता भारतीयले सम्झने भारतीयमात्र होइनन् बरू संसारले सम्झने महान् भारतीय हुन्। अहिले पनि भगवान् बुद्ध र महात्मा गान्धीका गुण धेरैले सम्झिन्छन्।
नेपालको लुम्बिनीमा जन्मिएका गौतम बुद्धलाई भारतीयहरूले यसअघि पनि बेलाबेलामा आफ्नो भएको दाबी गर्दै आएका छन्।
दुई वर्षअघि भारतीय प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीले भारत बुद्ध भूमि भएको बताएका थिए।
बुद्धप्रति भारतीय पक्षबाट हुने यस्तो दाबीको नेपालमा विरोध हुँदै आएको छ।
