बौनियाँ,कैलाली: सुदुरपश्चिम प्रदेशको गौरव आयोजनाको रुपमा रहेको सेती लोकमार्गको काम अहिले चार चरणमा सुरु भएको छ । त्रिदेशीय नाका जोड्ने यो सडकले कैलालीको बौनियाँबाट सुरु भई डोटी, अछाम, बाजुरा हुँदै बझाङको चैनपुर भएर चीनको नाका ताक्लाकोट जोडने छ ।

कैलालीको बर्दगोरिया गाउँपालिकामा रहेको कुइरा नदीमा पक्की पुल निर्माणका लागी भौतिक पूर्वाधार तथा यातायात मन्त्रालयले शुक्रवार टेन्डर आह्वान गरेको हो । 

सोही सडकमा पर्ने मोहन्यालको झाप्री खोला र बर्दगोरियाको काँडा खोलामा भने मन्त्रालयले गत माघ २० गते नै टेन्डर खोलिसकेको छ । कुइरा नदी सँगै कैलाली निर्वाचन क्षेत्र नम्बर २ भित्र सो सडकमा ३ वटा पक्की पुल बन्ने निश्चित भएको छ । अन्य दुई वटा पक्की पुल लोक मार्गका लागी आवश्यक ठानिए पनि कुइरा नदीमा बन्ने पक्की पुललाई भने झनै महत्त्वका साथ हेरिएको छ । यो पुल निर्माण भए पहाडी क्षेत्रका नागरिकलाई सँगै बर्दगोरिया गाउँपालिकाको वडा नम्बर ३ बासीलाई वरदान साबित हुने छ ।

सडक निर्माणका क्रममा रुख कटानको आदेश प्राप्त नहुँदा लामो समयदेखि काम प्रभाबित हुदै आएको थियो भने अन्य ठेक्का प्रकृया पनि अगाडी बढ्न सकेको थिएन । सेती लोकमार्गको काम भने अपेक्षा अनुसार अगाडी भने बढ्न सकेको छैन । कैलालीको बौनियाँ, डोटी कैलालीको सिमाना,साँफेबगर देखि चित्रे तर्फ र उत्तरी खण्ड तर्फको घुघुरकोट देखि ३० किलोमिटर सडक स्तरउन्नतीको काम अहिले चलिरहेको छ ।

पक्की पुलको अभावमा सो वडाका स्थानीयहरूले बर्सादमा ज्यानै जोखिममा राखेर नदी तर्नुपर्ने बाध्यता रहेको छ भने कतिपयको ज्यान समेत गइसकेको छ । पुल निर्माण गरी आवागमनमा सहज बनाइदिन स्थानीयहरूले बारम्बार सरकार सँग माग गर्दै आएका छन् । जसका कारण सोही वडावासीलाई सहज हुने गरी कुइरा नदीमा झोलुङ्गे पुल समेत निर्माण हुने तयारीमा छ । प्रदेशकै गौरवको आयोजना भए पनि सेती लोक मार्ग निर्माणको काम भने ओझेलमा पर्दै आएको थियो । तर सरकारको दूरदृष्टि र जनताका जुझारु प्रतिनिधीहरुका कारण पछिल्लो समय आयोजनाले गति लिन थालेको छ । लोक मार्गमा ट्र्याक खोल्ने काम समेत जारी रहेको छ ।

बिगत दुई वर्षसम्म केहि काम हुन नसकेको लोकमार्गको यो पटक भने दुई वटा पुल निमार्णको काम अगाडी बढेको छ । लोकमार्गको कैलाली खण्डमा दुई वटा पक्की पुल निर्माणका लागि टेण्डर आह्वान गरिएको छ । लोकमार्ग अन्तर्गत काँडा खोला र झाप्री खोलामा पक्की पुल निर्माण हुने भएको हो । जिल्लाको बर्दगोरिया गाउँपालिका वडा नम्बर ३ मा पर्ने काँडा खोला र मोहन्याल गाउँपालिकाको वडा नम्बर २ कोल्तडीमा पर्ने झाप्री खोलामा पुल बन्न लागेको सेती लोकमार्ग साँफेबगर कार्यालयका प्रमुख राजेश कुमार यादवले बताए ।

सेती लोकमार्ग अन्र्तगत पर्ने यी दुई पुल सबै भन्दा ठुलो रहेको समेत उनले बताए । उनले भने,‘सेती लोकमार्गमा १५ वटा पुल बन्ने छन् त्यस मध्ये भर्खर टेण्डर गरिएको पुल सबै भन्दा ठुलो हो,अन्य पुलको डिजाईनको काम पनि भईरहेको छ । अरु केहि साना साना कल्भटहरु छन् ।

निमार्ण हुने दुई वटा पुल ८० करोडको रहेको छ ।’ दक्षिणी खण्डको यो वर्ष कामको सम्पुर्ण ठेक्का गरिसक्ने आयोजना प्रमुख यादवले बताए ।रुख कटानको आदेश प्राप्त हुने अन्तिम चरणमा रहेको समेत यादवले बताए । उनले भने,‘अहिले अबको केहि महिनामा रुख कटानको आदेश आउछ,कामको सकारात्मक नतिजा दिने पहलमा छौ,यहाँका जनप्रतिनिधि नेताहरुसंग समन्वय गरिरहेको छु,ठेक्का लगाउनु पनि ठुलै काम हो,यो वर्ष ठेक्काको सम्पुर्ण काम सक्ने गरी लागी परेको छौ।’

अबको एक बर्षमा ट्रयाक खोलिसक्ने गरी यो वर्ष ठेक्का व्यवस्थापन गरिसकिने गरी काम अगाडी बढाईएको यादवले बताए । बजेटको अभाव कहिले पनि नभएको तर काम नहुनु प्रमुख समस्या रहेको यादवले बताए । डोटीमा ४२ किलोमिटर र कैलालीमा २८ किलो मिटर ट्रयाक खोल्न बाँकी रहेको छ । मुख्य डोटी क्षेत्रमा काम गर्नुपर्ने देखिएको छ । यो वर्षको सेतीलोकमार्गको दक्षिणी खण्डका लागी ३० करोड बजेट रहेको छ । दक्षिणी खण्डको लम्बाई २४२ किलोमिटर रहेको छ । अहिलेसम्म १२५ किलोमिटर मात्र ट्रयाक खोलिएको छ ।

यहाँका स्थानीय बासिन्दाहरु सेती लोकमार्ग बन्छ भन्ने कुरामा आशंका रहेको बताउँछन् । स्थानिय बासिन्दाहरुको भनाई अनुसार राजनितिक दल,जनप्रतिनिधिहरुको चासो नहुदाँ सेती लोकमार्गले तिब्रता पाउन नसकेको बताउछन् । उनले भने,‘वर्षेनी बजेट आउछ फ्रिज जान्छ,थुपै पटक डेलिगेसन लिएर गयौ तर कसैबाट सुनुवाई हुदैन । यो मार्ग बन्ला र सहज होला भन्ने त हाम्रो सपना नै हुने भयो । सेती लोकमार्गलाई नेताहरुले चुनाबी नारा मात्र बनाउने गरेका छन् ।’

सुदुरपश्चीम प्रदेशको राजधानी धनगढीबाट अछामको साँफेबगर जोड्ने एक मात्र सडकको लम्बाई अहिले करिब २ सय ६० किलोमिटर रहेकोमा सेती लोकमार्ग निर्माण भएपछि सो मार्गको लम्बाई १ सय २९ किलोमिटरमा झर्नेछ । जसले गर्दा यस क्षेत्रका बासिन्दाहरुको आवतजावतमा समय र खर्च आधा भन्दा कम हुनेछ ।

सेती लोकमार्ग निर्माण भए नेपालको चार धाम मध्येको एक बैद्यनाथ धाम क्षेत्र, जडिबुटीको प्रचुर सम्भाब्यता, रामारोशन, पाटनै पाटनको क्षेत्र खप्तडको पर्यटन प्रवद्र्धन तथा सहज पहुंँच र भारतबाट मानसरोवर क्षेत्रमा जाने तिर्थयात्रीहरुको लागि छोटो र प्रभावकारी मार्ग बन्ने छ । बझाङ, अछाम र बाजुरा जस्ता विकट जिल्लाको पनि सहर बजार सम्म सहज पहुँच हुनेछ । 

आव २०६५/६६ मा निर्माण शुरु गरिएको यो लोकमार्ग नेपाल सरकारको प्राथमिकता प्राप्त सडक आयोजना हो। कैलालीको टीकापुरदेखि बझाङको चैनपुरसम्मको खण्डलाई दक्षिणी खण्ड र बझाङ सदरमुकाम चैनपुरदेखि उत्तरतर्फ रहेको सिमानाका ताक्लाकोटसम्मको खण्डलाई उत्तरी खण्डको नाम दिई यो सेती लोकमार्ग निर्माणाधीन छ।