मस्को । रुसी वैज्ञानिकहरूले अन्टार्कटिकाको जमेको हिउँमुनि तेलको ठूलो भण्डार फेला पारेको दाबी गरेका छन् । रुसी वैज्ञानिकहरूले वेडेल सागरको मुनि लुकेको ५११ अर्ब ब्यारेल तेलको विशाल भण्डार रहेको अनुमान गरेका हुन् । यस ‘कालो सुनको खजाना’ को खोजले अन्टार्कटिक सन्धि र ऊर्जाको लागि भविष्यको प्रतिस्पर्धामा नयाँ प्रश्न र शंकाहरू खडा गरेको छ। रुसको यो खोजले यस क्षेत्रको भूराजनीतिमा नयाँ हलचल ल्याउन सक्ने विज्ञहरू बताउँछन् ।

विश्वका ठूला शक्तिहरूबीचको शक्तिको परीक्षा यहाँ देख्न सकिन्छ। न्यूजवीकका अनुसार रुसी अनुसन्धानकर्ताहरूले अन्टार्कटिकाको जमेको सतह मुनि करिब ५११ अर्ब ब्यारेल तेल रहेको रिपोर्ट गरेका छन्। यो विश्वको सबैभन्दा ठूलो ज्ञात विद्यमान भण्डार भन्दा बढी हो ।यो विगत ५० वर्षमा उत्तरी सागरको उत्पादनभन्दा दश गुणा बढी र साउदी अरबको ज्ञात तेल भण्डार भन्दा दोब्बर हो। यो खोज हालैका वर्षहरूमा रूसी वैज्ञानिक अभियानहरूको क्रममा प्रकाशमा आएको हो।

तेलको यो विशाल भण्डार वेडेल सागरमा अवस्थित छ। यो एक क्षेत्र हो, जुन बेलायतले अन्टार्कटिकामा आफ्नो क्षेत्रीय चासोको भागको रूपमा दाबी गर्दछ। यो क्षेत्र अन्टार्कटिकाको ‘ब्रिटिश भाग’ भित्र पर्छ, जसमा अर्जेन्टिना र चिलीले पनि क्षेत्रीय दाबी गरेका छन । यस्तो अवस्थामा लामो समयदेखि यस क्षेत्रमा भूराजनीतिक अन्योल छ । अहिले रुसको बढ्दो उपस्थिति र तेलको विशाल भण्डारको खोजले यसलाई झन् बढाएको छ ।

यो सन् १९५९ को अन्टार्कटिक सन्धि यस बहसको केन्द्र बनिरहेको छ । यी सन्धिहरूले महाद्वीपलाई शान्तिपूर्ण वैज्ञानिक अनुसन्धानका लागि तोकेका छन् र सैन्य गतिविधि वा स्रोतहरूको शोषण रोक्ने भनिएको छ ।

अन्टार्कटिकालाई  ‘आर्थिक लुट’बाट जोगाउन अमेरिका र बेलायतलगायत धेरै देशले यो सन्धिको मस्यौदा तयार गरेका थिए । धेरै विज्ञहरूले रुसको पछिल्लो हस्तक्षेपलाई सन्धिको उल्लङ्घन र अनुसन्धानको नाममा यस क्षेत्रको शोषणको रूपमा हेरिरहेका छन्।

अन्टार्कटिकामा तेल खोजेको रुसको दाबी युक्रेन युद्धका कारण पश्चिमी देशहरूसँगको मस्कोको सम्बन्ध खराब अवस्थामा रहेको बेला आएको हो । द्वन्द्वले मस्कोले आफ्नो प्रभाव विस्तार गर्न र भविष्यको ऊर्जा आपूर्तिहरू सुरक्षित गर्न अन्टार्कटिका प्रयोग गर्न सक्छ भन्ने पश्चिमी डरलाई उत्तेजित गरेको छ।

चीनले यो सम्पूर्ण भ्रमलाई थप बढाएको छ । चीनले पाँचौं अन्टारर्टिका अनुसन्धान आधार स्थापना गरेको छ। बेइजिङ र मस्कोबीचको बढ्दो साझेदारीले पश्चिमलाई पहिले नै समस्यामा पारेको छ। यस्तो अवस्थामा धेरै विश्लेषकहरूले अनुमान गरिरहेका छन् कि रूस र चीनले आफ्नो महत्वाकांक्षाका लागि दशकौं देखि अन्टार्कटिकालाई सीमित गर्ने शक्तिहरूलाई चुनौती दिन सक्छन्।