काठमाडौं । ओस्कार, सिनेमा जगतसँग सम्बन्धित हरेक व्यक्तिको सपना हो। हरेक चलचित्र निर्माता र कलाकारले देख्ने सपना यही ओस्कार अवार्ड ग्रहण गर्नु हो । संसारको हरेक फिल्म उद्योग कम्तिमा एक पटक यो चम्किलो ट्रफी जित्न चाहन्छन। यद्यपि ओस्करसँग सम्बन्धित धेरै कुराहरू छन्, जुन आज पनि मानिसहरूलाई थाहा छैन । तर, यो सुन्दर सुनको ट्रफी पनि कम ऐतिहासिक छैन। हालै, ९७ औं ओस्कर अवार्डका लागि मनोनयनको घोषणा भएको छ । यस्तो अवस्थामा, आज हामी तपाईंलाई यो सुन्दर ओस्कर ट्रफीको बारेमा बताइरहेका छौं, जुन हरेक फिल्म निर्माता वा कलाकारको सपना हुन्छ।

त्यसोभए ओस्कार अवार्डमा दिइएको ट्रफी वास्तवमा कसको मूर्ति हो र यो विशेष ट्रफीको कथा के हो थाहा पाउनुहोस् । त्यसपछि यो ट्रफीसँग सम्बन्धित सबै कुरा पढ्नुहोस् । ओस्कार ट्रफीको बारेमा जान्नु अघि यो घटनाको बारेमा केहि कुराहरू जान्न महत्त्वपूर्ण छ। विश्वको पहिलो ओस्कार अवार्ड कार्यक्रम १६ मे १९२९ मा भएको थियो, जुन क्यालिफोर्नियाको रुजवेल्ट होटलमा भएको थियो। यो पुरस्कारलाई ‘एकेडेमी अवार्ड’ पनि भनिन्छ।

सन् १९२७ मा एकेडेमी अफ मोसन पिक्चर्स आर्ट्स एन्ड साइन्सेजको बैठकमा पहिलो पटक ट्रफीको डिजाइनबारे छलफल भएको थियो। यस अवधिमा लस एन्जलसका धेरै कलाकारहरूलाई आफ्नो डिजाइन प्रस्तुत गर्न भनिएको थियो। सबै सुन्दर मूर्तिहरू मध्ये मूर्तिकार जर्ज स्टेनलीले बनाएको मूर्ति सबैलाइ मन पर्यो र यसरी संसारले ओस्कर ट्रफी प्राप्त गरेको थियो ।

समाचार ओस्कार अवार्डमा दिइएको ट्रफी मेक्सिकन फिल्म निर्माता तथा अभिनेता एमिलियो फर्नान्डेजबाट प्रेरित भएको बताइएको छ । यस्तो अवस्थामा यो मूर्तिको पछाडि फर्नान्डिजको हात रहेको विश्वास गरिन्छ र यो उनको तस्बिर हो, जसलाई स्टेनलीले मूर्तिको रूप दिएका थिए । मेक्सिकोको कोहुइलामा १९०४ मा जन्मेका एमिलियो मेक्सिकन क्रान्तिको समयमा हुर्केका थिए। हाईस्कूल छोडेर फर्नान्डेज हुआरिस्टा विद्रोहीका अफिसरसमेत बनेका थिए। उनलाई पनि सजाय सुनाइयो तर उनी त्यहाँबाट भागेर बाहिर निस्किए । यसपछि फर्नान्डिजले हलिउडमा अतिरिक्त काम गर्न थाले । यहाँ उनको नाम हलिउड फिल्म स्टार डोलोरेस डेल रियोले ‘एल इन्डियो’ राखेका थिए।

समाचार अनुसार उनी अभिनेत्री रियोको असल साथी बनेका थिए। डेल रियोले फर्नान्डेजलाई गिबन्ससँग परिचय गराए, जो त्यस समयमा मूर्तिको डिजाइनमा काम चलिरहेको अवस्था थियो । गिबन्सले फर्नान्डेजलाई ८.५ पाउण्ड तौल भएको ट्रफीको आधार बन्ने स्केचको लागि पोज दिन आग्रह गरे। फर्नान्डेजले पनि अनिच्छाका साथ पोज दिए तर यो फिल्म क्षेत्रको एक प्रतिष्ठित पोज बन्न पुग्यो । जर्ज स्टेनलीले यसलाई बनाएका थिए र यो ट्रफी सन् १९२९ मा लस एन्जलसमा आयोजित पहिलो ओस्कार समारोहमा हस्तान्तरण गरिएको थियो। त्यसैले, यो ओस्कार ट्रफीको पछाडि फर्नान्डिसको हात रहेको मानिन्छ ।

ओस्करको नियम अनुसार ओस्कर विजेताको ट्रफीमा पूर्ण स्वामित्व हुँदैन। विजेताले चाहेर पनि ट्रफी कतै बेच्न पाउँदैनन् । यदि कुनै विजेताले यो ट्रफी बेच्न चाहन्छ भने सबैभन्दा पहिले यो ट्रफी दिने एकेडेमीलाई बेच्नुपर्छ । एकेडेमीले यो ट्रफी १ डलरमा खरिद गर्नेछ । त्यसैले यो ट्रफीको मूल्य एक डलर मानिदै आएको छ । तर, यसलाई बनाउन लागतको कुरा गर्ने हो भने निकै खर्च लाग्छ ।